ızmit Depremi öncesinde ise tanık olunan gökyüzü, ışıma ve hava durumu konusunda toplam 237 sıra dışı durum bildirilmiştir. Olayların diğer depremlerinkilerle karşılaştırmaları, ayrıntıları ve onların yer-zaman ilintisinin değerlendirmeleri Deprem Habercisi Olaylar ve Bilimsel Yorumlar adlı eserden incelenebilir. Tanık olunan ve bildirilen olaylar aşağıda ilgili başlıklar altında özet olarak sıralanmıştır.
Gökyüzü - Işıma - hava durumu (237)
Gökyüzü ve ışıma-ay-yıldız-güneş (208)
Işıma: Deniz yüzeyinde görülen kızıl alev benzeri ışıma, iki kızıl ışığın ızmit Körfezi'nin üstünde çarpışarak geniş alana yayılan alev türü ışıması, gökyüzünden denize doğru uzanan ateş çubuğu türünde beyaz ışıma, gökyüzünde doğudan batıya doğru hareket eden boru biçiminde (projektör ışığına benzer) dikdörtgen biçimli ışıma, kuzey-doğu doğrultusunda yavaşca hareket ederek kaybolan yıldızlardan daha büyük benek ışıma, flaş ışıma, kuzey-batıya doğru yavaşca hareket eden yeşil renkli benek ışıma, meteor düşmesinin ardından gelen şiddetli flash ışıma, dakikalarca görünen lambaya benzer durgun ışıklar, birkaç saniye içinde yerden 2-3 metre yüksekliğe ulaşan turuncu-mavi renklerde dairesel ışımalar, mavi renkli flaş ışıma, kırmızı-sarı-yeşil renklerde değişen, büyüyüp-küçülen ve 10-15 dakika boyunca izlenebilen lambaya benzer ışıklar, yatay doğrultuda, yavaşca hareket eden lambaya benzer sarı benek ışıklar, kuzey-batı doğrultusunda üç gece 15-20 dakika süreliğine izlenebilen mavi ateş direkleri, merkezdeki kızıl küreyi saran sarı ve yeşil renklerde, 4-5 metre uzunluğunda kuyruğu olan, olasılıkla 800-1000 metre yükseklerde bulunan ve 80-100 metre çapında birkaç saniye içinde güçlü bir sesle patlayarak yok olan ışıma.
Bulutlar: ızmit Körfezini kaplayan yarım ay biçimli simsiyah bulutlar, özel biçimli bulutlar.
Ay-yıldız-güneş: kırmızı ay, hilal biçimine şekil değiştiren ve sonra da yatay doğrultuda batan kırmızı ay, rengi sarı-turuncu-kırmızı-koyu kırmızı-mor-koyu maviye değişen ay, önce kaybolup daha sonra da şekli yarım aya dönüşerek düşecek gibi görünümü; kızılçok sayıda, çok parlak ve yere sıra dışı biçimde yakın görünen yıldızlar, yıldız kaymasına benzeyen ancak düşey değil yatay doğrultuda, yavaş hareket eden, çok sayıda yıldız, titreşen yıldızlar, çok parlak ve turuncu renkli yıldızlar; batışı sırasında büyük ve kızıl görünen güneş, normalden daha yakın görünen ve vücutta daha fazla hissedilen güneş, güneşin batışı sırasında kırmızı, sarı, gri renkli bulutların arkasında dairesel ve puslu güneş, güneş tutulması sırasında yatay doğrultuda yavaşca hareket eden mavi ışık benekleri.
Hava durumu (29)
Aşırı sıcak ve sıkıcı hava, sıcak ve aşırı nemli hava, aşırı boğucu ve sıcak havaya rağmen ansızın çıkan çok kuvvetli rüzgar, gök kuşağı gibi bükülmüş kızıl ateş çubuğu ışımasının ardından hissedilen rüzgar, daha çok deprem dış merkezi civarına oturan (buna yakın yerlerde ise açık havanın gözlendiği) yerel sis.
örneklerle sıra dışı bulutlar
|
Kalifornia Depremi (6.6 büyüklüğünde, 19 şubat 1995) öncesinde fotoğraflanmış deprem bulutu. (http://quake.exit.com/images_1999.htm) |
ızmit Depremine tanık olan birkaç kişi deprem öncesinde hızla ve tek doğrultuda akan sıra dışı bulutlar gözlediklerini ifade etmelerine karşın, net bir çizime ulaşılamazken; deprem sonrasında, ızmit, Adapazarı civarında artçı depremlerin sürdüğü günlerdeki veri toplama çalışmamız sırasında pembe gökyüzüne yayılan ince, tek doğrultuda, yüzlerce metre uzunluktaki bulutlar tarafımızdan fotoğraflanmıştır (Ulusoy ve Ikeya, 2001). Ayrıca, çalışmamızdan bağımsız olarak, Adana'dan ev hanımı Sayın G. ınkaya, yıllardır depremlerle bağlantılı olarak dikkatini çeken bulut biçimlerini çizim ve fotoğraflarla tarif ederek eski ve yeni gözlemlerini bizimle paylaşan ilk gözlemci olmuştur (2001).
|
|